ว่าด้วยเรื่องขอบเขตงานวิศวกรรมควบคุม

นายธีรศักดิ์ ศรีมิตรรุ่งโรจน์ 

สามัญวิศวกร สาขาเครื่องกล (สก.4026)

กลุ่มวิจัยและพัฒนางานวิศวกรรมขนถ่ายวัสดุและโลจิกส์

(Research and Development of Materials Handling and Logistics Engineering Laboratory Center : RD - MHLELC)

ภาควิชาวิศวกรรมขนถ่ายวัสดุและโลจิสติกส์

คณะวิศวกรรมศาสตร์ 

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ

พักหลังมักมีนักศึกษามาถามและขอความรู้เกี่ยวกับวิศวกรรมควบคุมว่ามีกี่ระดับและแต่ละระดับแตกต่างกันอย่างไร ในที่นี้ผมขอยกตัวอย่างเฉพาะในสาขาเครื่องกลเพียงอย่างเดียว เพราะโดยหลักการแล้วใกล้เคียงกันในแต่ละสาขา..

สำหรับเนื้องานควบคุมด้านเครื่องกลนั้นแบ่งออกได้ทั้งหมด 6 หมวดหลักๆประกอบด้วย
1.1 งานที่ปรึกษา
1.2 งานวางโครงการ
1.3 งานออกแบบคำนวณ
1.4 งานควบคุมการสร้างและการผลิต
1.5 งานอำนวยการใช้
1.6 งานพิจารณาตรวจสอบ

ทีนี้มาต่อกันทึ่ระดับของวิศวกรควบคุม แบ่งออกได้เป็น 3 ระดับ

2.1 วุฒิวิศวกร (เก๋าแล้ว กระดูกมวยแข็งปั้ก)

2.2 สามัญวิศวกร (ทำงานมาเป็นเวลาไม่น้อยกว่าสามปีจนกระทั่งมีประสบการณ์ในงานที่ตนเชี่ยวชาญ)

2.3 ภาคีวิศวกร (เด็กจบใหม่ยังไม่มีประสบการณ์ต้องทำงานภายใต้การควบคุมของสามัญหรือวุฒิวิศกรเท่านั้น !!)

ในส่วนขอบเขตงานของวิศวกรควบคุมในแต่ละระดับนั้น สามารถทำได้แตกต่างกันไปดังนี้

3.1 ระดับวุฒิ สามารถทำงานในหัวข้อ 1.1-1.6 ได้ทั้งหมดและไม่มีขอบเขตใดๆบังคับ หรือพูดง่ายๆระดับนี้ทำงานได้ครอบจักรวาล

3.2 ระดับสามัญ ทำได้เฉพาะ 1.2-1.6 จำกัดขอบเขตบ้างนิดหน่อยในส่วน 1.2-1.6 แต่แทบจะเรียกว่า ทำได้ทั้งหมด (กั๊กไว้เพียงเล็กน้อย)

3.3 ระดับภาคี ทำได้นิดหน่อยเฉพาะ 1.2-1.6 แต่แทบจะถูกบีบเสมือนว่าทำอะไรไม่ได้เลย ที่สำคัญต้องทำงานภายใต้การควบคุมของวิศวกรระดับสามัญขึ้นไปเท่านั่น

จะว่าไปขอบเขตงานทั้งสามระดับนั้นหากเปรียบเทียบกับการกินอาหาร ก็เหมือนกับว่า หากเป็นเด็กทารกก็กินอาหารเหลวย่อยง่ายไปก่อน (ภาคี) พอโตมาหน่อยจนกระทั่งเดินเหินเองได้ก็ค่อยหัดกินข้าวหรืออาหารหยาบที่ย่อยยากเองได้ (สามัญ) จนสุดท้ายเข้าสู่ช่วงวัยรุ่นร่างกายแข็งแรงก็ค่อยหัดกินอาหารหวานคาว เผ็ดร้อน ต่อไป (วุฒิ)